Hebräische Fragmente in Österreich
 

Bilder: 5

Klagenfurt, Archiv der Diözese Gurk, Bischöfliche Bibliothek
Ink. XVI a 11, Fälze

Babylonischer Talmud, Ordnung "Mo‘ed"

Traktat "Sukka", Traktat "Mo‘ed qaṭan", Traktat "Yoma", Traktat "Ta‘anit"

Klagenfurt, Archiv der Diözese Gurk, Bischöfliche Bibliothek, Ink. XI b 11, Fälze Falz Nr. 2 recto (bzw. verso) direkt zusammengehörig mitFalz Nr. 1 recto (bzw. verso) in Ink 16 a 11. (Falz Nr. 2 recto) b Suk 18a ( ר[בי] ישמעאל ) bis 19a ( [לא ס[בר ) (Falz Nr. 2 verso) b Suk 19a ( מהו דתימא] הואיל [ולגוואי עבידי] ) bis b ( [טעמא] דעשאה לשכיבה הא סתמא לסיכוך אימא סיפא] ) Der Name "Eli`ezer" hervorgehoben (siehe Falz Nr. 2 verso). Klagenfurt, Archiv der Diözese Gurk, Bischöfliche Bibliothek, Ink. XV d 1, Fälze Vermutlich zu dieser Fragmentgruppe gehörend. Traktat "Ta‘anit" Klagenfurt, Archiv der Diözese Gurk, Bischöfliche Bibliothek, Ink. XVI a 11, Fälze Textstellen: bSuk 18a-19b, 26a-27a Falz Nr1 recto (bzw. verso) direkt zusammengehörig mit Falz Nr. 2 recto (bzw. verso) in Ink XI b 11. (Falz Nr, 1 recto) bSuk 18a - 19a ( לא סבר] מר הא דאמר רבא] )? (Falz Nr. 1 verso) bSuk 19a ( [רבה ורב יוסף א]מרי [תרוייהו] ) bis b ( [טע[מא דעשאה לשכיבה הא סתמא לסיכוך אימא סיפא ) (Falz Nr. 2 verso) bSuk 26a ( איכא בינ ייהו דקא מנ טר כריא] דפירי] )? bis b ( [ת''ר הנ כנ ס] לישן [ביום] )? (Falz Nr. 2 recto) bSuk 26b ( אמר] אביי בילדים ונ שותיהן עמהן עסקינ ן] )? bis 27a ( ועכשיו עי אתה ממשיך פרפרת] אחת] )? Salzburg, Franziskanerkloster, Ink. 16/259 bSuk 44a ( עה זכר למקדש [ לא עבדינ ן לה שב ]) bis 45b ( דרך ציפויין ) (I*v) bSuk 44a ( עה זכר למקדש [ לא עבדינ ן לה שב ]) bis 44b (direkte Fortsetzung auf I*r) (Iv) bSuk 44a ( שאול [ לאבא ]) bis b (direkte Fortsetung Ir) (Ir) bSuk 44b bis 45b ([אחר ] דרך גדילתן דבר ) (I*r) bSuk 44b bis 45b ( דרך ציפויין ) Salzburg, Landesarchiv, Kapuzinerbibliothek, Inkunabel, Inventarnummer 10.236, Fälze Textstellen: bSuk 53a-54b, bMQ 3a-4b (Falz nach Buchblock recto) re. Sp.: bSuk 54b (Z. 32: [דוחה] את השבת – Z. 36: ולמעלה [במזרח] ) mi. Sp.: bMQ 3b (Z. 1: [כי אתא] רב דימי א' – ?) li. Sp.: bMQ 4a (Z. 7: אסורה – Z. 11: [מה להלן היא] אסור' לפניה ולאחריה [מותרין] ) (Falz nach Buchblock verso) re. Sp.: bMQ 4a (Z. 41: אפי' ערוגה אחת אפי' ערוגה אחת [רבינא ורבה תוספאה] הוו קא אזלי באורחא ) mi. Sp.: bMQ 4b (Z. 30: דקא טרח טירחא יתירא – Z. 33: אביי שרא לבני [בר המדך לשחופי נהרא] ) li. Sp.: bSuk 53b (Z. 1?: לדוכתיה או לא – Z. 4: ומה לעשות ש[לום] ) (Falz vor Buchblock recto) re. Sp.: bMQ 4a (Z. 36: [אי לא שתיא] בחד יומא – Z. 38: והוא שלא פסק [מעיין ראשון] ) mi. Sp.: bMQ 4b (Z. 25: [היה לו דבר] מועט מוסיף עליו והוליך – Z. 27: כגון שהעמיק ) li. Sp.: bSuk 53a (Z. 41: [בשעה] שכרה דוד שיתין – Z. 42: אי הכי חמש עשרה מעלות ) (Falz vor Buchblock verso) re. Sp.: bSuk 54b (Z. 11: חמשין ושבע – Z. 18?: דחינן ליה ) mi. Sp.: bMQ 3a (Z. 46: [ת''ל] שדך לא כרמך לא – Z. 49: ת''ל שדך לא תזר' זריע' [בכלל היתה] ) li. Sp.: bMQ 3b (Z. 40: [אין צריך לומר חריש וקציר של] ערב שביעי' – 4a (Z. 3: יצא [קציר העומר היא מצוה] ) Salzburg, Landesarchiv, Kapuzinerbibliothek, Inkunabel, Inventarnummer 10.237, Fälze (Falz nach Buchblock recto) re. Sp.: bSuk 55a (Z. 24: [אמר רב]ינא – Z. 29: אתקין [אמימר] ) mi. Sp.: bMQ 3b (Z. 15: [שדה] הלבן עד שביעי' – Z. 18: נתתה תורת כל אחד ) li. Sp.: bMQ 4a (Z. 17: [הלכתא גמירי] לה – Z. 21: איכא טירחא [יתירא] ) (Falz nach Buchblock verso) re. Sp.: bMQ 4b (Z. 7: [מאי] עוגיות – Z. 10: והא רב יהודה שרא ל[ה]ו לביבר ) mi. Sp.: bMQ 5a (Z. 8: [ואין צריך לומר של] יחיד – Z. 11: בורות שיחי' ומערו' [של יחיד] ) li. Sp.: bSuk 53b (ca. Z. 16) (Falz vor Buchblock recto) re. Sp.: bMQ 4a (Z. 33: [ואם היתה] אמת המים עובר' ביניה' – Z. 35: א'ע'פי שאין רובה של [אותה שדה שותה] ) mi. Sp.: bMQ 4b (Z. 22: [אמימר מתני] לה – Z. 23: ורמינהי ) li. Sp.: bSuk 53a (Z. 37: לא טעמנו טעם שינה – Z. 39: לההוא צורבא מ[דרבנן] ) (Falz vor Buchblock verso) re. Sp.: bSuk 54a (Z. 39?: וליתני הך ראש השנה ) – b (Z. 4: מפני שעמה [מועטין] ) mi. Sp.: bMQ 3a (Z. 43: לא כל מלאכה שבשדות – Z. 44: לא כל מלאכה שבשדות ) li. Sp.: bMQ 3b (Z. 36: [שלושים יום לפני] ראש השנה ) – Z. 39: בחריש ובקציר תשבות ) Salzburg, Diözesanbibliothek, Priesterhaus-Bibliothek, Ink. 115, I* (I*r oben) re. Sp.: bMQ 4b (Z. 12: בשלמ' מועד bis Z. 15: [ אגפיה לזריעה ] מפנ י שמכשיר ) mi. Sp.: bMQ 5a (Z. 13: אותן [ חוטטין ] bis Z. 17: כונ סין מים לתוכן ושפין ) (I*r unten) li. Sp.: bSuk 53b (Z. 18-20)? (I*v oben) mi. Sp.: bMQ 3b (Z. 23: ובית דינ ו [ רבן גמליאל ] bis Z. 26: לבטולי תקנ תא ) li. Sp.: bMQ 4a (Z. 23: אשי א' [ רב ] bis Z. 28: [ מועד ] בחולו של ) (I*v unten) bSuk 55b (nicht genauer angebbar) Salzburg, Erzabtei St. Peter, Benediktinerstift, Ink. 28, fol. I, I* Textstellen: bSuk 36b, 37a, 37b, 38b, 44a, 45b, 46a (Ir, re. Sp.) bSuk 36b (Z. 2: כמין ביריא – Z. 6: אין זה הדר ) (Ir, li. Sp.) bSuk 37a (Z. 19: תניא – Z. 25: חציצה ) (I*r, re. Sp.) bSuk 45b (Z. 52: re. Sp.: bSuk 45b (Z. 52: ) – 46a (Z. 2: והגיענו ) (I*r, li. Sp.) bSuk 36b (Z. 2: אחרת פסול – Z. 5: שנקבוה עכברים ) (I*v, re. Sp.) bSuk 38b (Z.16: שמע ולא ענה מהו – Z. 20: [ כעונה ] לשמוע ) (I*v, li. Sp.) bSuk 44a (Z. 6: בזמן שבי' המקד' קיים – Z. 8: למקדש ) (Iv, re. Sp.) bSuk 37b (Z. 35: ומביא [ מוליך ] – Z. 39: [ רוחות רעות מעלה ] כדי לעצור ) (Iv, li. Sp.) bSuk 38b (Z. 17: חכימיא – Z. 19: [ ן לוי ] א''ר יהושע ב ) Salzburg, Erzabtei St. Peter, Benediktinerstift, Ink. 90, fol. I, I* Textstellen: bYom 18b, 19a-b, 20b (Ir, re. Sp.) bYom 18b (Z. 11: מאן הויא ליומא – Z. 23: זקני בית דין ) (Ir, li. Sp.) bYom 19a (Z. 38: תסגי ליה בחדא ) – b (Z. 9: [ נן ] תנו רב ) (I*r, re. Sp.) bYom 19b (Z. 30 הקורא את שמע – Z. 39: רבא בר יעקב א' סח ) (I*r, li. Sp.) bYom 20b (Z. 7: הכיפורים [ ביום ]– Z. 14: למיקם עלי' ) (I*v, re. Sp.) bYom 18b (Z. 2: ללקוט אורות – Z. 9: רב כי מיקלע לדיר שיש ) (I*v, li. Sp.) bYom 19a (Z. 28: ידעא [ ולא ] – Z. 38: אי נמי ) (Iv, re. Sp.) bYom 19b (Z. 44: רב יצח' ['] אמ – Z. 49: היו עושין כן ) (Iv, li. Sp.) bYom 20b (Z. 19: קרות הגבר – Z. 27: והיה קולו נשמע ) ) Salzburg, Universitätsbibliothek, Ink. W II 54, Fälze Textstellen: bMQ 27b-28b (Falz vor Buchblock verso) bMQ 27b (Z. 18: כהנא [ והא רב ] – Z. 26/27: נונא איקלע לאדרי [ ט ] רב א ) (Falz nach Buchblock recto) bMQ 27b (Z. 32: הונא [ שלח לה רב ] – Z. 40: [ לטעמיה ] רב הונא (Falz vor Buchblock recto) bMQ 28a (Z. 41: איתחזי ליה [ [רבי אלעזר הוה קאכיל תרומה ) – b (Falz nach Buchblock verso) bMQ 28b (– Z. 27: קל וחומר ) Anmerkungen: "[...] zu den Sprüchen von ר' יוחנן ein mnemo-technischer Spruch: סימן נענע נשיא שבו ; ebenso zu ר' יהודא אמר רב : סימן לחם בעיר מקשיר ; fehlen in der Edition" (Schwarz – Loewinger Roth 97).

Datierung: Ende 13./Mitte 14. Jh. (Edna Engel)
Schrift: Italienische Quadratschrift; Italien? (Edna Engel)
Literatur: Salzburg, Universitätsbibliothek, Ink. W II 54: Allony – Loewinger 19:210; Roth, Salzburger Universitätsbibliothek 68; Schwarz – Loewinger – Roth 96f.:97.

Eintrag erstellt von: Almut Laufer, Jerusalem

Addenda/Corrigenda Please contact | PD Dr. Martha Keil | St. Pölten/Wien

Fragmente

Beidseitig beschrieben, beide Fälze leserichtig eingebunden. Falz vor dem Buchblock greift um die erste, Falz nach dem Buchblock um die letzte Lage. Maße: 290 x 22/35 (Falz vor BB); 295 x 20/25 (Falz nach BB). Schriftraum an allen Seiten ausgenommen unten beschnitten, erhalten: 230 x 22/35 (Falz vor BB); 280 x 15/20 (Falz nach BB). 1(?) Spalte. Maximal erhaltene Zeilenzahl: 39. Erhaltene Spaltenbreite: 35. Zeilenabstand: 6,8. Tintenfarbe: schwarz. Blindlinierung.

Eintrag erstellt von: Glassner

Trägerhandschrift/Codex

Klagenfurt, Archiv der Diözese Gurk, Bischöfliche Bibliothek, Ink. XVI a 11

Papier; 304 x 214. Nicht foliiert. Inhalt: 1) Q. Curtius: De rebus gestis Alexandri Magni regis Macedonum. Verona[: Drucker des Augurellus], 18. August 1491 (GW 7874; HCR 5884 = H 5883) (auf dem Schmutzblatt von einer Hand des 19. Jh. 565). Beginnt mit Liber III. 2) Pomponii Epistola ad Augustinum Maphaeum. C. Crispi Sallustii bellum catilinarium cum commento Laurentii Vallensis. Portii Latronis Declamatio contra L. Catilinam. C. Crispi Salustii bellum iugurthinum. C. Crispi Salustii variae orationes ex libris eiusdem historiarum excerptae. c. Crispi Salustii vita. Romae per Pomponium emendatatae (!), Venetiis diligentissime impressa. Venedig: Bernardinus Benalius [um 1493] (HCR 14221) (auf der ersten Rectoseite die Nr. 566). 3) Domitius Calderinus Veronensis: Commentarii Ovidii in Ibim. Venedig: Lazarus de Isoardis de Saviliano, 20. April 1490 (H 12198) (auf der ersten Rectoseite die Nr. 567). In allen drei Inkunabeln Bearbeitungsspuren, Randnotizen, Korrekturen. Einband: Renaissanceeinband: Halbband, Schweinsleder über Holz mit Blindstempeln und -rollen. Salzburg, um/nach 1493 (= Holter 1977, H. 6 [irrtümlich nach Wien lokalisiert] = Wind–Hayer 1982, 120 f., Salzburg IV). Einband identisch mit jenem von XI a 11. 1 Riemenschließe. Kein mittelalterliches Titel- oder Signaturschild. - Rücken: Im ersten und zweiten Rückenfeld barocke Titelschilder, im dritten Rückenfeld barockes Signaturschild, z. T. verloren, nur mehr die Ziffer 7 lesbar. Geschichte: (erste Rectoseite der ersten beiden Drucke) Besitzvermerk H.I.V. Lamberg = Johann VII. Jakob Freiherr von Lamberg, Bischof von Gurk von 1603 - 1630. (VD-Spiegel) Von einer Hand des 19. Jh. die Inkunabelnummern 565-567.

Literatur: Pascher, Inkunabeln Nr. 692 (Teil 1); Nr. 1811 (Teil 2); Nr. 1548 (Teil 3).
Pascher, Inkunabelkatalog Bischöfliche Mensalbibliothek (Typoskript) Nr. 201, 541, 459.

top